فردوسی، نگهبان زبان فارسی | میراثی جاودانه برای ایران و ایرانی
فردوسی، نگهبان زبان فارسی | میراثی جاودانه برای ایران و ایرانی
۱. مقدمه‌ای
بر روز فردوسی و اهمیت آن
۲۵ اردیبهشت‌ماه،
روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی است؛ شاعری که نه‌تنها یکی از ستون‌های ادب
پارسی، بلکه نگهبان هویت زبانی و فرهنگی ما ایرانیان است. این روز، یادآور اهمیت
زبان فارسی، تاریخ، اسطوره‌ها و حماسه‌هایی است که فردوسی با رنج بسیار از فراموشی
نجات داد. گرامی‌داشت فردوسی، احترام به ریشه‌ها و فرهنگ ملی‌مان است.
۲. فردوسی
که بود؟ نگاهی کوتاه به زندگی حکیم توس
ابوالقاسم فردوسی، در سال ۳۲۹ هجری
قمری در شهر توس خراسان دیده به جهان گشود. او در خانواده‌ای از طبقهٔ دهقانان
(زمین‌داران فرهنگی و ایرانی‌تبار) رشد کرد؛ قشری که نقش مهمی در پاسداشت فرهنگ و
سنت‌های ایران باستان داشتند. فردوسی بیشتر عمر خود را صرف سرودن شاهنامه کرد؛
اثری که بیش از سی سال از زندگی او را به خود اختصاص داد. او در سال ۴۱۱ هجری قمری چشم از جهان فروبست، اما نام و
اثرش تا ابد زنده ماند.
۳. شاهنامه:
بیش از یک کتاب، یک بنای فرهنگی
شاهنامه فقط یک اثر ادبی نیست؛ شاهنامه، شناسنامه فرهنگی ایران است. این
کتاب سترگ، حاوی بیش از ۵۰ هزار
بیت شعر است و سه دورهٔ اسطوره‌ای، پهلوانی و تاریخی را در بر می‌گیرد. فردوسی در
شاهنامه، داستان‌هایی چون رستم و سهراب، سیاوش، ضحاک، کاوه آهنگر و... را به تصویر
کشیده؛ داستان‌هایی که نمادهای اخلاق، فداکاری، مقاومت و خرد ایرانی‌اند.
۴. چگونه
فردوسی زبان فارسی را زنده نگه داشت؟
در دوره‌ای که زبان فارسی در معرض تهدید زبان عربی بود و بسیاری از متون
علمی، دینی و ادبی به عربی نوشته می‌شد، فردوسی تصمیم گرفت شاهنامه را به زبان
فارسی سره بسراید. او با پرهیز از به‌کار بردن واژه‌های عربی، تلاش کرد زبان
نیاکان را حفظ کند. به همین دلیل، فردوسی را "نجات‌دهنده زبان فارسی" می‌دانند.
اگر شاهنامه نبود، شاید امروز فارسی به شکلی دیگر، یا شاید اصلاً وجود نداشت.
۵. فردوسی
و هویت ملی ایرانیان
فردوسی نه‌تنها زبان، که هویت ایرانی را بازآفرینی کرد. او اسطوره‌های
کهن، قهرمانان ملی و تاریخ ایران پیش از اسلام را از دل متون کهن بیرون کشید و در
قالبی شاعرانه جاودانه ساخت. شاهنامه برای ایرانیان، منبع غرور ملی است؛ کتابی که
به ما یادآوری می‌کند چه گذشته‌ای داشته‌ایم و چه ارزش‌هایی در تار و پود فرهنگ‌مان
تنیده شده است.
۶. میراث
فردوسی در دنیای امروز
امروز، آثار فردوسی به زبان‌های بسیاری ترجمه شده و در دانشگاه‌های جهان
مورد بررسی قرار می‌گیرد. شاهنامه الهام‌بخش نقاشی‌ها، تندیس‌ها، نمایش‌ها و فیلم‌های
بسیاری بوده و همچنان سرچشمه‌ای از الهام برای هنرمندان و اندیشمندان است. فردوسی،
پلی‌ست میان گذشته و آینده؛ او به ما می‌آموزد که فرهنگ، تنها با انتقال و تکرار،
زنده می‌ماند.
۷. پاسداشت
زبان فارسی؛ وظیفه‌ای که از فردوسی به ما رسیده
امروز، پاسداری از زبان فارسی تنها در واژه‌ها خلاصه نمی‌شود. آموزش
درست، نوشتن، خواندن، صحبت‌کردن و تولید محتوای فارسی ارزشمند، همه گام‌هایی در
جهت حفظ میراث فردوسی‌اند. هر نسلی وظیفه دارد که این زبان را زنده، پویا و خلاقنگاه دارد.
۸. سخن پایانی: از فردوسی تا البرزروز؛ از اصالت واژه تا زیبایی طراحی
در البرزروز، ما به ریشه‌ها احترام می‌گذاریم. همان‌گونه که فردوسی واژه‌به‌واژه،
شکوه ایران را در شاهنامه زنده کرد، ما نیز در طراحی و ساخت شیرآلات، به همان
اصالت و زیبایی پایبندیم. شیرآلاتی که از دل هنر و مهندسی ایرانی می‌آیند؛ همان‌طور
که واژگان فردوسی، از دل تاریخ و عشق به ایران.
روز فردوسی، روز زبان، روز هویت ماست. این روز بر همه ایرانیان، به‌ویژه دوستداران فرهنگ و زیبایی، خجسته باد.
